Zdecydowana większość Polaków, którzy wzięli kredyty hipoteczne czy gotówkowe wybrała wersję ze zmiennym oprocentowaniem. Oznacza to, że rata kredytu zmienia się za każdym razem, gdy NBP podnosi lub obniża stopy procentowe. Każda z tych decyzji ma duże znaczenie na życie polskich kredytobiorców. O ile wzrosną raty kredytów w 2023 roku? Czy można to skutecznie przewidzieć?
Dlaczego raty kredytów rosną?
W przypadku kredytów ze zmiennym oprocentowaniem wysokość raty zależy od stóp procentowych. Te są ustalane przez Narodowy Bank Polski, a konkretniej przez Radę Polityki Pieniężnej. To niezależny organ doradczo-decyzyjny, którego najważniejszym zadaniem jest walka z inflacją. Podnoszenie lub obniżanie stóp procentowych stanowi główny arsenał RPP, nawet jeśli zmiany zdarzają się relatywnie rzadko. W 2022 roku NBP aż kilkukrotnie podniosło stopy procentowe. Podwyżki były znaczne, a wielu osobom rata kredytu wzrosła nawet dwukrotnie, choć zdaniem wielu ekonomistów wciąż jest jeszcze dużo miejsca na dalsze podwyżki. Czy w 2023 roku dojdzie do dalszych podwyżek stóp procentowych?
Stopy procentowe w 2023 roku – co wiemy?
Z informacji udostępnionych przez prezesa NBP Adama Glapińskiego wiemy, że na ten moment nie są planowane żadne podwyżki stóp procentowych. Oczywiście może się to zmienić, bo sytuacja makroekonomiczna w Polsce jest wyjątkowo niestabilna. Inflacja jest ogromna i ciągle rośnie, co wpływa na portfele i życie codzienne każdego z nas. Konstytucyjnym celem NBP jest walka z inflacją, a konkretniej utrzymywanie jej na pułapie ok. 2,5 proc. rocznie. To dużo mniej, niż jest obecnie. Większość ekonomistów jest zgodna, że w ramach walki z drożyną należy dalej podnosić stopy procentowe – nawet jeśli te podwyżki miałyby być relatywnie niewielkie. Ale w praktyce RPP uważa inaczej. Prezes NBP nawet nieśmiało wspominał o możliwości obniżenia stóp procentowych o 25 punktów bazowych w pierwszym kwartale 2023 roku, choć zważywszy na poziom inflacji, to raczej się nie wydarzy.
Czy większe stopy procentowe pomagają w walce z inflacją?
Walka z inflacją to bardzo skomplikowane zjawisko, które trudno wyjaśnić w kilku zdaniach. Ale za każdym razem, gdy NBP podnosi stopy procentowe, dzieje się kilka rzeczy naraz. Po pierwsze, raty kredytów rosną, przez co kredytobiorcy mniej wydają na konsumpcję, a liczba pieniędzy w obiegu spada. Po drugie, znacząco spada popyt na nowe kredyty, a im więcej udzielonych kredytów, tym szybsza kreacja nowych pieniędzy. Po trzecie, podwyżka stóp procentowych to jasny i czytelny sygnał dla inwestorów dotyczący stanu polskiej gospodarki. W 2023 roku stopy procentowe prawdopodobnie pozostaną na podobnym poziomie, choć ostateczna decyzja RPP będzie zależała od zmian w sytuacji makroekonomicznej Polski.